Renesansa – slikarstvo i glavne odlike renesansnog umetničkog pravca
Renesansa, u bukvalnom prevodu – ponovno buđenje ili preporod, predstavlja kulturno-istorijski pojam, odnosno čitavu epohu u kojoj je došlo do buđenja interesovanja za klasičnu antiku i procvata umetnosti.
Renesansa je trajala u periodu od oko 1350. do XVI veka.
Renesansa nešto kasnije stiče i šire značenje, te se odnosi na kulturno stanje prelaznog doba od srednjeg do novog veka. Period renesanse najviše vezujemo za Italiju, u kojoj je cvetala, a posle se proširila i na Nemačku i Holandiju.
Kada je u pitanju renesansa, slikarstvo tog doba je samo jedan od umetničkih i kulturnih izraza koji su dosegli svoju renesansu autentičnost i cvetali u ovom periodu.
Po čemu je renesansno slikarstvo karakteristično, koji su najpozantiji slikari iz doba renesanse i kako da prepoznate renesansne slike, saznajte u nastavku teksta!
Renesansa kao pravac u umetnosti
Renesansa je usledila odmah za srednjim vekom, a ovo doba u kulturnom i umetničkom smislu najpoznatije je po impozantnom oživljavanju interesovanja za klasično učenje i vrednosti Antičke Grčke i RIma.
U pozadini političke stabilnosti, rastućeg prosperiteta na ekonomskom planu Italije, koja je bila u trgovinskom procvatu, kao i razvoja novih tehnologija u Evropi, među kojima je jedna od najvažnijih upravo štamparska mašina, dolazi do ponovnog buđenja interesovanja za filozofiju, književnost i naravno – umetnost.
I to u svom klasičnom smislu.
Kada je reč o renesansi kao umetničkom pravcu, ona korene vuče iz kasnog XIII veka, perioda kad su se renesansni italijanski umetnici okrenuli idealima iz istorije, iz klasične rimske kulture.
Glavne odlike renesansog pravca u umetnosti čini kombinacija uticaja povećane svesti o prirodi, ponovno buđenje klasičnih učenja i individualistički pogled na čoveka i njegovo mesto u svetu.
Pre nego što pređemo na renesansno slikarstvo, red je da se osvrnemo i na humanizam, koji se često koristi u istoj sintagmi sa renesansom. Humanizam ima karakteristike slične renesansi, ali se odnosi na filozofsko-naučni apsekt ovog doba, koga odlikuje povratak oslanjanja na racio, individualističkog pogleda čoveka, veru u čovekove intelektualne i kreativne sposobnosti.
Renesansa i humanizam, kao njen intelektualni izraz, tako su uspeli da obeleže čitavu jednu epohu čovečanstva i umnogome utiču na dalje tokove kulture, umetnositi, nauke i filozofije – sveta kakvog danas znamo.
Renesansno slikarstvo – odlike slikarstva u renesansi
Renesansno slikarstvo, uz vajarstvo i arhitekturu, bilo je među najpopularnijim izrazima renesanse kao umetničkog pravca, a i danas nas izraz renesansa najviše asocira upravo na velika umetnička dela nastala u ovom periodu.
Za mesto rođenja renesanse uzima se Firenca, kao i za renesansno slikarstvo, mada su kasnije Rim i Venecija preuzele kormilo kao vodeće u slikarstvu tadašnje Italije.
Renesansno slikarstvo možemo podeliti u 4 razdoblja:
- Proto-renesansa (1300-1425)
- Rana rensansa (1425-1495)
- Visoka renesansa ili kasna renesansa (1495–1520) i
- Manerizam (1520-1600)
Svako od ovih razdoblja renesanse umetnosti odlikuju drugačije karakteristike slikarskih motiva, tehnika, pa i inspiracije u umetnosti generalno.
Najpoznatije renesansne slike i slikari
Slikarstvo rane renesanse rođeno je pojavom slikara Mazača, čije je najpoznatije delo freska Sveto trojstvo, koja ima arhitektonsku dubinu iza tri naslikana lika, smeštena u okvir oltara renesansne katedrale, te je perspektiva vrlo izražena.
Renesansni slikar Pijero dela Frančeska naučno dokazuje perspektivu i smatra je vrhuncem umetnosti, a njegova slika Bičevanje Hrista oličje je toga – ističe vrhunski oblik linearne perspektive.
Dok se rana renesansa najviše fokusirala na linearnu perspektivu i nestvarne pejzaže i druge idealističke pozadine na slikama, u kasnoj na italijansku slikarsku scenu stupaju čuveni Leonardo da Vinči, Mikelanđelo Buonaroti i Rafaelo Santi, kao i njihova inspiracija čovekom, čovekovom anatomijom i prirodom koja ga okružuje.
Nekoliko slika koje su obeležile renesansu, ali i danas važe za najveća slikarska dostignuća u istoriji i među najprepoznatljivijim su umetničkim delima sveta su: čuvene da Vinčijeva Mona Liza i Tajna večera, Mikelanđelovo Stvaranje Adama i Stvaranje Eve, Botičelijevo Rađanje Venere i Proleće, kao i Rafaelova Sikstinska Madona i Žena pod velom.
Umetnička dela iz doba renesesanse često su oslikavana u sklopu različitih italijanskih katedrala, a najfinija skulpturna ostvarenja čovečanstva takođe se mogu uočiti širom znamenitih delova Italije.
Siksitnska kapela u Vatikanu najbolji je primer skupa renesansnih umetničkih remek dela na jednom mestu. Ona je zvanična rezidencija katoličkih papa, a čuvena je po tome što u sebi objedinjuje upravo najveća slikarska dostignuća čuvenog Leonarda, Rafaela, Botičelija i Berninija.
Moderno slikarstvo i renesansa
Ukoliko renesansno slikarstvo smatrate inspirativnim i dopada vam se estetika ovih remek dela, sigurno vas zanima i kako je renesansa povezana sa modernim, savremenim slikarstvom i da li i u sada aktuelnim umetničkim pravcima ima osvrta na ovu znamenitu epohu.
Savremena umetnost je od renesanse nasledila mnoge umetničke koncepte, te se delom svakako oslanja na nju. Upotreba perspektive, kao i fokusiranje određenih predmeta na slici prisutno je i danas.
Ipak, ima i razlika, najviše u suštini – dok se renesansno slikarstvo više usmerilo na čoveka kao individuu, moderno slikarstvo često ni ne prikazuje ljude, već je uglavnom fokusirano na snažno slanje određene poruke delom ili ostavljeno na tumačenje značenja publici.
Ipak, mnogi teoretičati umetnosti predviđaju novi preporod, pa nas možda već iza sledećeg “umetničkog ugla” čeka sasvim nova renesansa.
Do tada, valjalo bi negovati ljubav prema umetnosti i omogućiti kreativnosti koja čuči u biću svakoga od nas da se ponovo probudi. Upišite kurs crtanja i slikanja u omiljenom kreativnom centru svakog ljubitelja kreativnosti.
Uz BAH će i vaša umetnička crta doživeti pravi preporod!
