Muzej MoMA – priča o dragulju moderne umetnosti u srcu Njujorka

Jedan od najuticajnijih i najpoznatijih muzeja, koji svake godine privlači sve veći broj zaljubljenika u modernu umetnost, jeste muzej MoMA (Museum of Modern Arts) u Njujorku. Ovaj nesvakidašnji muzej može da se pohvali najimpozantnijom kolekcijom savremene i moderne umetnosti, zbog čega se svrstava u najznačajnije muzeje na celom svetu.

Nalazi se u srcu Njujorka, u centru Menhetna i poznat je kao prvi otvoreni muzej moderne umetnosti u Sjedinjenim Američkim Državama. Njegovu bogatu kolekciju krase dela iz raznih oblasti, kao što su: fotografija, slika, grafika, ilustracija, arhitektura, film, dizajn, elektronski mediji i crtež. MoMA muzej sadrži i biblioteku koja broji više od 300 000 knjiga časopisa i dokumenata od raznih umetnika. 

Zahvaljujući otvaranju jednog od najvrednijih umetničkih oaza na svetu, kao što je muzej moderne umetnosti Njujork je postao glavna destinacija mnogih fanova modernih i savremenih dela. 

Međutim, da li ste znali kakva se priča krije iza ovakvog giganta savremene umetnosti? Zašto je MoMA muzej stekao toliku popularnost i cenjenost širom sveta? 

Osnivanje muzeja moderne umetnosti početkom 20. veka

Davne 1929. godine je Ebi Rokfeler, tadašnja žena Džona Rokfelera Džuniora, došla na ideju da osnuje čuveni muzej MoMA koji će da bude posvećen isključivo delima moderne umetnosti. U pitanju je bio prvi muzej moderne umetnosti u SAD koji je izlagao modernistička dela iz Evrope i koji je postao novo glavno mesto za okupljanje poštovaoca autentičnih, umetničkih dela. 

Zahvaljujući Rokfelerovim saradnicima, muzejska kolekcija se brzo proširila od samo nekoliko crteža, do impozantnih remek-dela čuvenih slikara Sezana, Van Goga, Seurata i Gogena na prvoj izložbi u ovom muzeju 1929. godine koja je postigla ogroman uspeh. 

Tokom narednih 10 godina od prve izložbe, MoMA muzej se proširio na još tri privremene lokacije i doživeo ogroman broj izložbi eminentnih umetnika. Jedna od najpoznatijih izložbi koja se održala 1935. godine bila je izložba čuvenog slikara Vinsenta Van Goga, na kojoj je bilo izloženo više od šezdeset ulja na platnu, pedeset crteža i pažljivo probranih izvoda iz njegovih pisama.

Do dana današnjeg se ova izložba smatra jednom od najuspešnijih kojom muzej MoMA može da se pohvali u svojoj bogatoj istoriji. 

Muzej moderne umetnosti u Njujorku od 1930. godine

U tom periodu između 1930-tih i 1940-godina 20. Veka, muzej MoMA je stekao ogromnu slavu zahvaljujući tkz. “Pikasovoj retrospektivi” koja je bila izložena u krajem 30tih i početkom 40tih godina 20. veka. To je bila jedna od najznačajnijih postavki čuvenog španskog slikara Pabla Pikasa, koga je ova izložba svrstala u najveće umetnike tog vremena. 

Godine 1941., MoMA muzej je bio domaćin revolucionarne izložbe koja je nosila jedinstveni naziv “Indijanska umetnost Sjedinjenih Američkih Država” koja je umnogome uticala na sam način kako su tada ljudi posmatrali umetnost starosedelaca američkog kontinenta.

Sporna umetnička dela – kontroverze sa kojima se suočio muzej 

Krajem 60-tih godina, muzej MoMA se suočio sa velikom kontroverzom, zahvaljujući antiratnom posteru koji je nosio naziv “I bebe” koji je prikazivao masakrirane vijetnamske žene i bebe u na prljavom putu, koje su ubili američki vojnici. 

Ovaj poster je  povučen u poslednjem trenutku pred izlaganje 1969. godine, nakon što su čelnici muzeja videli ogroman poster sa uznemirujućem, anti-ratnim sadržajem,     da bi 1970. godine bio uvršten u MoMA-inu informativnu izložbu.  

Još jedna kontroverza sa kojom se muzej MoMA suočio jeste slika Pabla Pikasa pod nazivom “Dečak koji vodi konja”. Razlog zbog čega je ovo čuveno remek-delo izazvalo veliki haos u javnosti, jeste taj što je u pitanju ukradeno delo nemačkih nacista, koje je nekada bilo u vlasništvu jevrejina.  

Muzej MoMA između 1980. godine do početka 20. veka 

Osamdesetih godina 20-tog veka, MoMA muzej u Njujorku je udvostručio svoju galeriju i povećao kustosko odeljenje za skoro isto toliko. Pored toga, dodat je luksuzni auditorijum, knjižara, nekoliko restorana. Izgrađena je i čuvena Muzejska kula od 56 spratova, koja je postala sastavni deo muzeja.

Krajem 90-tih godina, muzej je renoviran i znatno proširen do 59,000 metara kvadrata, a krajnji rezultat bile su glavne izložbene galerije u zapadnom delu zgrade, radionica za obuku kustosa i predavača, biblioteku, arhiv muzeja, zgradu za obrazovanje i istraživanje.

MoMA muzej od početka 21. veka do danas   

Početkom 21. veka, muzej je bio zatvoren na nekoliko godina zbog renoviranja, da bi 2004. godine ponovo otvorila svoja vrata za javnost i sve zaljubljenike u savremenu i modernu umetnost.

Ovaj muzej u Njujorku se godinama dograđivao i širio kako bi se omogućilo više prostora za sve veću i bogatiju kolekciju umetničkih dela.  U jednom trenutku, proširenje muzeja je omogućilo prikazivanje više od 20,000 dela raznih umetnika, ali i uživanje u novim prostorijama poput dva nova salona. 

Osim vrednih slikarskih dela, koje su naslikali najveći umetnici svih vremena, MoMA muzej se fokusirao na integrisanu hronološku prezentaciju koja obuhvata sva područja kolekcije, kao što su slikanje, radovi na papiru, dizajn, itd. 

U 2019. godine ovaj muzej moderne umetnosti Njujork je obogatio sa još više prostora galerije, a samim tim i mesta za još veći broj radova iz sveta savremene i moderne umetnosti. Danas, muzej MoMA ima površinu veću od 65,800 metara kvadratnih, a od 2014. godine nudi besplatne onlajn časove za sve zainteresovane. 

Najznačajnija dela ikada izložena u MoMA muzeju 

Tokom svoje bogate istorije, muzej MoMA je bio domaćin mnogim renomiranim umetnicima iz celog sveta, a neka od najznačajnijih dela koja su ikada bila izložena u njemu su: “Zvezdana noć” Vinsenta Van Goga, “Uspavana ciganka” i “San” Anri Rusoa, “Ples” Henrija Matisa, “Brodvej Bugi Vugi” Pieta Mondriana, “Ljubavna pesma” Đorđa de Kirka, “Dinamizam fudbalera” Umbera Bokionija, itd. 

Osim slikarskih dela, u ovom muzeju postoji više od 25,000 vrednih filmova, oko 300,000 knjiga, i preko 28,000 modela arhitekture, crteža i fotografija. 

Čuvena izložba jugoslovenske arhitekture u muzeju 

U 2018. godini, u muzeju MoMA održala se reprezentativna izložba jugoslovenske arhitekture u periodu između 1948. godine i 1980. godine. Na njoj je bilo prikazano više od 400 crteža, fotografija, modela, muzejskih i privatnih kolekcija iz celog Balkana, kao i filmskih snimaka iz arhiva grada.

Američka javnost se po prvi put u muzeju susrela sa remek-delima modernističke jugoslovenske arhitekture koja je obeležila 45. godišnje postojanje Savezne Federativne Republike Jugoslavije. 

Na ovoj izložbi našla su se dela čuvenih jugoslovenskih arhitekata kao što su: Vjenceslav Richter, Juraj Neidhardt, Bodgdan Bogdanović, Milica Šterić, Svetlana Kana Radević i Edvard Ravnikar. 

MoMA muzej – najposećeniji muzej današnjice

MoMA muzej predstavlja jedan od najposećenijih muzeja današnjice i može se pohvaliti ogromnim brojem održanih izložbi najvećih svetskih umetnika i proizvođača, od čuvenih slikara Pikasa i Mondriana, pa sve do izložbi velikih svetskih kompanija kao što su Apple i Adidas.

Ovo impresivno zdanje, koje ne prestaje da privlači i oduševljava veliki broj zaljubljenika u savremenu i modernu umetnost je svakako mesto koje vas neće ostaviti ravnodušnim, naročito ako spadate u onu kategoriju ljudi koja uživa u nesvakidašnjim umetničkim delima koje imaju posebnu vrednost.